De afgelopen maanden was het vak Nederlands meerdere malen in het nieuws. Het vak zou saai en betekenisloos zijn en daarna werd in Het Manifest Nederlands door wetenschappers en docenten gepleit voor een grondige herziening van het vak. Hoe komt het vak Nederlands toch aan dit imago? Er zijn zo veel docenten Nederlands die met hart en ziel lesgeven. Ik moet toegeven dat het inderdaad lastig is om de inhoud van een vak te veranderen. Hoe heerlijk zou het zijn om helemaal opnieuw te beginnen en te bekijken welke vaardigheden in de huidige samenleving écht belangrijk zijn? Laat dat nu precies het project zijn waar mijn collega Rutger Cornelissen en ik mee bezig zijn. Vanuit onze scholengemeenschap Quadraam hebben we namelijk het vertrouwen én de uren gekregen om het schoolvak Nederlands voor havo 3 vanaf het schooljaar ‘16/’17 op de schop te nemen!

Maar hoe ga je dat aanpakken? We zijn begonnen om samen met een paar Quadraamcollega’s te kijken wat we écht belangrijk vinden. Tot onze vreugde hielden we een beknopte basis over. Wie wil vernieuwen, zal namelijk moeten schrappen. De voorwaarde is wel dat onze leerlingen deze basis uitermate goed beheersen; niet alleen voor een toets, maar ook voor de langere termijn. De overige onderwijstijd besteden we aan projecten die aansluiten op het echte leven en waarin alle vaardigheden (inclusief de 21st century skills) worden gecombineerd. We zijn nog bezig met het finetunen van de inhoud van het lesjaar, maar hier vind je onze voorlopige plannen!

Naast de inhoud hebben we ook nagedacht over de randvoorwaarden. Hoe willen we ons onderwijs aanbieden? Allereerst schaffen we de methode af. We zullen gebruik maken van eigen materiaal, materiaal uit de Drive voor het schoolvak Nederlands, Learnbeat, Plot26 en wellicht VO-content. Niet als basis, maar als ondersteuning. Daarnaast stoppen we met louter summatief toetsen en omarmen we het idee van formatief toetsen. Leerlingen moeten leren dat fouten maken fantastisch is, en dat je door middel van feedback alleen maar beter wordt. Daarbij werkt het natuurlijk niet dat leerlingen in mijn ogen in ons huidige onderwijssysteem met een cijfer worden afgestraft. Om deze, en een paar andere redenen, zullen we stoppen met cijfers geven. En dat is mogelijk, zoals laatst in het blad ‘Toets’ te lezen was. Er is zelfs een Facebookgroep ‘Actief leren zonder cijfers’ opgericht. Een langgekoesterde droom van mij gaat eindelijk in vervulling!

En dat is nog niet alles: gastsprekers, schooluitjes, nieuwe actieve werkvormen, digitale apps en tools, differentiatie en hopelijk maatwerk en keuzemogelijkheden voor elke leerling. We realiseren ons dat er nog veel werk verzet moet worden, maar je wilt niet weten hoeveel energie we hier van krijgen! En die energie delen we graag met jou. We zullen ons lesmateriaal namelijk met iedereen delen die daar in geïnteresseerd is. In navolging van de populaire Facebookgroep Leraar Nederlands, hebben we speciaal voor dit project deze groep gemaakt waarin we onze lesideeën en -materiaal zullen prijsgeven. In ruil daarvoor vragen we om mee te denken en eventueel je bijdrage te leveren. Doe je mee?

Het project zal gemonitord worden door de universiteit van Utrecht. Het lijkt ons interessant om te kijken of ons lesprogramma leidt tot een betere motivatie en beter leerrendement. Deze manier van lesgeven sluit in ieder geval aan bij mijn droomschool die ik ooit graag zou willen oprichten. Dromen zijn er om te verwezenlijken en dit project is daar een mooi begin van. Ik spreek ook namens Rutger als ik zeg dat we er enorm veel zin in hebben en dat we dit leerjaar, mocht het een succes worden, graag in andere jaarlagen (en wellicht in andere scholen) implementeren. Aan de slag!